MİLYARLARCA IŞIK YILI UZAKLIKTA SÜPER KÜTLELİ KARA DELİKLER KEŞFEDİLD
Uluslararası astronomlar ekibi beklenmedik bir şekilde dünyadan milyarlarca ışık yılı uzaklıktaki galaksilerin içine gömülü olan yüzlerce genişleyen “süper kütleli” kara delikleri keşfetti.
Şaşırtıcı keşif, evrenin uzak mesafelerindeki çoğu – belki de hepsi – dev galaksilerin, gençliklerinde, yaklaşık 3.5 milyar yaşında oldukları zaman mağara gibi kara delikler ürettiğinin ilk direkt kanıtıdır.
Bilimadamları genel olarak algıladığımız şekliyle evrenin 14 milyar yıl önce ortaya çıktığını kabul eder.
Bulgular o mesafelerde var olduğu bilinen kara deliklerin toplam sayısından daha fazla ve erken evrende yüz milyonlarcasının büyümekte olduğunu öne sürüyor.
Tucson, Arizona’daki Ulusal Optik Astronomi Gözlem’den Mark Dickinson “Bu nesneleri arayışımızda buzdağının ucunu görmüştük. Şimdi buzdağının kendisini görebiliriz” dedi.
Kara delikler evrende en güçlü kuvvetler arasındadır. Yoğunlaşmış yerçekimi alanları olduklarına inanılır, öyle ki hiç bir şey, ışık bile kara deliklerden kaçamaz.
Astronomlar uzun zamandan beri “aktif” kara delikler olduğunu kabul ettiler, ama onların izini bulamadılar.
Bu süper kütleli varlıklar yüksek – enerjili kuasarlar olarak bilinir, genç galaksilerde bulunan bir kara delik formu, kalın bir gaz ve toz halesiyle çevrilidirler; gaz ve toz boşluğa çekilirken X – ışınları yayarlar.
Uzayda genel bir parlaklık olarak belirlenebilen X – ışınları, bilimadamlarının olağanüstü bir şeylere rastladıklarına işaret ediyor.
Araştırmayı yöneten fransız astrofizikçi Emanule Daddi “Yaklaşık 30 yıl öncesinden başlayan diğer çalışmalardan, evrende daha fazla kuasarlar olması gerektiğini biliyorduk, ama şimdiye kadar onları nerede bulacağımızı bilmiyorduk” dedi.
Daddi ve ekibi yaklaşık 1,000 galaksiyi incelemek için yola çıktılar.
Bilimadamlarının bugün varolduklarını gördükleri 10 milyar yol önce idi, evren 2.5 ve 4.5 milyar yaşı arasında iken hala yavru idi.
Yeni bulunan kuasarlar muazzam galaksilerin nasıl geliştiği ile ilgili temel soruları yanıtlamaya yardımcı olacak. Örneğin, astronomlar şimdi bu galaksilerin çoğunun muntazaman eşzamanlı olarak yıldızlar ve kara delikler ürettiğini biliyor; kara delikler çok büyük olana ve yıldız oluşumunu engelleyene kadar.
Gözlemler ayrıca bir zamanlar düşünüldüğü gibi galaksiler arasındaki çarpışmaların galaksinin gelişiminde kritik bir rol oynamayabileceğini ileri sürüyor.
İngilteredeki Durham üniversitesinden ortak – yazar David Alexander, “Teoristler bu kuasar aktivitesini başlatmak için galaksiler arasında birleşmeler (füzyon) olması gerektiğini düşünüyorlardı, ama şimdi kuasarların temas edilmemiş galaksilerde aktif olabileceğini görüyoruz” dedi.
Kara delikleri görmek için iki teleskop gerekiyordu. Biri infrared ışığı toplayan NASA’nın Spitzer uzay teleskobu, diğeri X – ışını verilerini nakleden Chandra teleskobu.
Bulgular gelecek ay ABD Astrofizik Dergisinde yayınlanacak.