7 Aralık 2016
Özet: Yeni bir araştırma nefes alışınızın ritminin anıları hatırlama ve duygusal yargılamayı güçlendiren nöral aktiviteyi etkileyebileceğini bildiriyor.
Kaynak: Northwestern Üniversitesi.
Nefes almak sadece oksijen için değildir; şimdi beyin fonksiyonu ve davranış ile bağlantılandırılıyor.
Northwestern Tıp bilim insanları nefesin ritminin duygusal yargıları ve anıları hatırlamayı güçlendiren, insan beyninde elektrik aktivitesi yarattığını ilk kez keşfetti.
Davranış üzerindeki bu etkiler ya nefes almanıza veya nefes vermenize ve ya nefesi burundan veya ağızdan almaya kritik olarak bağlıdır.
Araştırmada, bireyler nefes vermekle karşılaştırılınca eğer yüz ile karşı karşıya geldilerse, korku dolu bir yüzü çok daha çabuk tanımlayabildiler. Ayrıca bireyler, eğer nefes vermek yerine nefes alırken bir nesne ile karşı karşıya geldilerse o nesneyi hatırlamaları çok daha fazla mümkün oldu. Nefes alma ağızdan yapıldıysa etki ortadan kalktı.
Northwestern Üniversitesi Feinberg Tıp Okulunda nöroloji yardımcı profesörü olan başyazar Christina Zelano “Bu araştırmadaki en büyük bulgulardan biri, nefes vermeyle karşılaştırıldığında nefes alma sırasında amigdala ve hipokampus’ta beyin aktivitesinde dramatik fark olmasıdır” dedi. “Nefes aldığınız zaman, hepsi limbik sistemde olan koku korteksi, amigdala ve hipokampustaki nöronların canlandığını keşfettik.”
Araştırma 6 Aralıkta Journal of Neuroscience‘ta yayınlandı.
Northwestern bilim insanları beyin ameliyatı planlanmış olan yedi epilepsi hastası ile çalışırken, beyin aktivitesindeki bu farklılıkları ilk kez keşfettiler. Ameliyattan bir hafta önce, bir cerrah nöbetlerinin kaynağı saptamak için hastaların beyinlerine elektrotlar yerleştirdi. Bu, bilim insanlarının hastaların beyinlerinden elektro – fizyolojik veriler elde etmelerini sağladı. Kaydedilen elektrik sinyalleri beyin aktivitesinin nefes almakla dalgalandığını gösterdi. Aktiviteler beyinde duyguların, anıların ve kokuların işlendiği bölgelerde gerçekleşiyor.
Bu keşif bilim insanlarını bu beyin bölgeleri ile tipik olarak ilişkili olan bilişsel işlevlerin – özelde korkuyu işleme ve anılar – ayrıca nefes almakla etkilenip etkilenemeyeceğini sormaya yol açtı.
[2]
Amigdala duygusal işleme ile kuvvetli bir şekilde bağlantılıdır, özellikle korku ile ilişkili duygular. Bu nedenle bilim insanları yaklaşık 60 süjeden onların nefeslerini kaydederken, laboratuar ortamında duygusal ifadeler üzerine hızlı kararlar almalarını istedi. Onlara ya korku ya da şaşkınlık ifadeleri sergileyen yüzlerin resimleri gösterildi, süjeler yapabildikleri kadar çabuk her yüzün hangi duyguyu ifadeyi ettiğini belirtmek zorundaydılar.
Nefes alma sırasında yüzlere bakıldığında, süjeler bunları, nefes verme sırasında gördükleri yüzlerden çok daha hızlı bir şekilde korkulu olarak tanıdılar. Bu, şaşkınlığı ifade eden yüzler için doğru değildi. Süjeler aynı görevi ağızlarından nefes alırken uyguladıkları zaman, etkiler azaldı. Etki yalnızca burundan nefes alma sırasında korkulu uyarıcıya spesifik idi.
Hipokampuse bağlı hafıza işlevini değerlendirme amacı olan bir deneyde aynı süjelere bir bilgisayar ekranındaki resimler gösterildi ve bunları hatırlamaları söylendi. Daha sonra, bu nesneleri hatırlamaları istendi. Araştırmacılar eğer imgelere nefes alma sırasında bakıldıysa hatırlamanın daha iyi olduğunu buldular.
Zelano “Bulgular hızlı nefes almanın, bir insan tehlikeli bir durumda olduğunda avantaj verebildiğini ima ediyor.” dedi.
“Eğer panik halindeyseniz, nefes alış ritminiz hızlanır. Sonuç olarak, nefes almak için sakin bir halde olduğunuzdan daha fazla oranda zaman harcarsınız. Böylece, bedenimizin hızlı nefes alma ile korkuya tepkisinin beyin fonksiyonunda olumlu etkisi olabilir ve ortamdaki tehlikeli uyarana daha hızlı tepki zamanı ile sonuçlanır.”
Araştırmanın bir diğer potansiyel içgörüsü, meditasyon veya odaklı nefes almanın temel mekanizmaları üzerinedir. “İçinize nefes aldığınız zaman, limbik ağda semkronize olan beyin salınımları duygusundasınız.”
Özet
Burundan Nefes Almak İnsan Limbik Salınımlarını İlave Ediyor ve Bilişsel İşlevi Modüle Ediyor (Ayarlıyor)
Nefes alma gereksinimi memeli koklama sistemini ayrılmaz şekilde burun vasıtası ile hava çeken nefes alma ritimlerine bağlıyor. Kemirgenlerde ve diğer küçük hayvanlarda, lokal bölge potansiyel aktivitesinin yavaş salınımları, koklama soğaniliği ve korteksinde ((∼2–12 Hz) nefes alma hızında çalışıyor ve daha hızlı salınım patlamaları solunum döngüsünün spesifik fazları ile birleşiyor. Bu dinamik ritimlerin kortikal (kabuksal) uyarılabilirliği düzenlediği ve ağ etkileşimlerini koordine ettiği, koklama kodlaması, hafızası ve davranışını şekillendirmeye yardımcı olduğu düşünülüyor. Ancak, solunum salınımları hayvanlarda koklama sistemi fonksiyonunun yaygın bir özelliği iken, bu tür modellerin direkt kanıtı insanlarda yoktur. Bu araştırmada, tıbbi olarak dirençli epilepsisi olan hastalardan kafa içi EEG verileri aldık, bu kortikal salınım aktivitesinin insan solunum döngüsüyle birleştiği hipotezini test etmemizi sağladı, her ne kadar ∼0.16–0.33 Hz çok yavaş ritimde olsa da. Sonuçlarımız, doğal nefes almanın insan piriform (koklama) korteksinde, amigdala ve hipokampusu içeren limbik ile ilişkili beyin bölgelerinde elektrik aktivitesi ile senkronize olduğunu ortaya koyuyor. Özellikle, salınım gücü nefes alma sırasında zirve yapıyor ve nefes alma burundan değil ağızdan yapıldığında dağılıyor. Paralel davranışsal deneyler, nefes alma aşamasının korkuyu ayrımsama ve anıları geri kazanmayı güçlendirdiğini gösterdi. Bulgularımız uyarıcıyı işlemek ve davranışı desteklemek için nöronal salınımlarla koordinasyon içinde burundan nefes almanın çok önemli rolünü anlamak için eşsiz bir çerçeve sağlıyor.
ÖNEMLİLİK BİLDİRİMİ Hayvanlarla çalışma uzun zamandır koklama salınım aktivitesinin, koku uyaranının yokluğunda bile, nefes almanın doğal ritmi ile uyumlu olarak ortaya çıktığını gösterdi. İnsan beyninde nefes alma döngüsünün koklama salınımlarını tetikleyip tetiklemediği yetersiz anlaşılmaktadır. Bu araştırmada, tıbbi olarak dirençli epilepsisi olan hastalardan kafa içi EEG verileri topladık ve insan piriform korteksi, amigdala ve hipokampusünde yerel bölge potansiyel aktivitesinin solunum ile karışmasının kanıtını bulduk. Nefes almak ağıza çevrildiği zaman bu etkiler azaldı, bu, solunum salınımları üretmek için burundan hava akışının önemini vurguluyor. Son olarak, sağlıklı süjelerde davranışsal veriler nefes alma aşamasının amigdala ve hipokampus fonksiyonları ile ilişkili bilişsel görevleri sistemli olarak etkilediğini ileri sürüyor.
“Burundan Nefes Almak İnsan Limbik Salınımlarını İlave Ediyor ve Bilişsel İşlevi Modüle Ediyor” Christina Zelano, Heidi Jiang, Guangyu Zhou, Nikita Arora, Stephan Schuele, Joshua Rosenow ve Jay A. Gottfried. Journal of Neuroscience. 7 Aralık 2016’da online yayınlandı. doi:10.1523/JNEUROSCI.2586-16.2016
http://neurosciencenews.com/memory-fear-breathing-5699/
(Çeviri: Saffet Güler)