KARA DELİKLER IŞIK HIZINA YAKIN HIZDA DÖNÜYOR

• GALAKSİDEN HABERLER

Yeni bir araştırmaya göre, süper kütleye sahip kara delikler ışık hızına yaklaşıyorlar. Dokuz adet galaksi Chandra X-ray Gözlemevini kullanan NASA tarafından incelendi ve her birinin etrafını çevreleyen uzaya gaz fıskiyeleri pompalayan kara delikler içerdiğini keşfetti.

Araştırmanın yönetici yazarı Rodrigo Nemmen, “Bu azman kara deliklerin Einstein’ın görecelik teorisi tarafından set edilen limite yakın döndüğünü düşünüyoruz, bu onların etraflarındaki maddeyi ışık hızına yakın sürükleyebildikleri anlamına geliyor” dedi.

Einstein’ın görecelik teorisi dönen kara deliklerin etraflarındaki uzayı döndürdüklerini öne sürer. Yakın bölgeyi etkileyen bunu izleyen etkiler gazın kara deliğe doğru spirallenmesine neden olur. Bu gaz akışı, karadeliğin içinde kaybolmadan önce akan gazı fıskiye olarak atan manyetik bir alan yaratır.

Araştırmacılar daha önce yüksek büyüme hızında – kara deliğe düşen gaz akışı – daha çok enerjinin dışarı atıldığını bulmuşlardı. Bilimde önde gelen teoriler de uzaya atılan aynı fıskiyelerin galaksilerdeki merkezi kara deliklerin dönüşünü güçlendirdiğini ileri sürüyor.

Son bir görüşmesinde ekibinin Chandra’nın gözlemleri ile sonuçları karşılaştırarak bilgisayar simülasyonları işlettiğini anlatan Nemmen, “Şimdiki fıskiye oluşumu teorileri ile muazzam eliptik galaksilerin gözlemlerini karşılaştırarak, süper kütleli kara deliklerin dönüşünü elde edebiliriz” dedi.

Karadeliklerin görülemediğini biliyoruz. Kara delikler etraflarındaki uzayda yaptıkları etkilerle, ortadan kaybolan ve tekrar ortaya çıkan maddeye yaptıkları etkilerle keşfediliyor ve izleniyor.

Chandra gözlemlerine göre, bu dokuz kara delikten gözlenen fıskiye gücü muazzamdı. Karadeliklerden biri ayda 10 Dünya kütlesi sindirdi, diğer taraftan saniyede güneşimizin yıllık enerjisinden 50 kat fazla enerji çıkardı. Nemmen ve arkadaşlarının bu kara deliklerin dönüş hızının Einstein’ın ışık – hızı limitine yaklaştığını tahmin etmelerini sağlayan bu gözlemlerdi.

Durham Üniversitesi’nden ortak – araştırmacı Richard Bower, “Aşırı derecede hızlı dönüş büyük kara delikler için çok genel olabilir. Bu uzayda muazzam mesaflere uzandığını gördüğümüz bu inanılmaz fıskiyelerin kaynağını açıklamamıza yardımcı olabilir” dedi.